اگه تحصیلاتی توی رشته‌های بازاریابی، فروش یا مدیریت دارین، شاید یه ایده‌هایی از کار دیجیتال مارکتینگ داشته باشین. ولی اصلاً مهم نیست اگه هیچ پیش‌زمینه‌ای ندارین و فقط از سر کنجکاوی دارین دنبالش می‌گردین؛ یا شاید یه کسب‌وکار نوپا دارین و دنبال یه دیجیتال مارکتر می‌گردین که به رشد کسب‌وکارتون کمک کنه. در هر حالت جای نگرانی نیست؛ چه چیزایی بدونین و چه هیچی ندونین، توی این مطلب می‌خوایم جواب همه سوالاتتون رو بدیم.
اگه دوست دارین بدونین که کار یه کارشناس دیجیتال مارکتینگ چیه و چطور می‌تونین تو این مسیر وارد بشین، این مطلب رو بخونین. آکادمی دالب با شماست تا همه چیز رو درباره این شغل پرطرفدار به زبان ساده و راحت بهتون بگه!
دیجیتال مارکتینگ چیه؟
اول از همه بیایید یه تعریف ساده از دیجیتال مارکتینگ داشته باشیم. دیجیتال مارکتینگ همون مجموعه‌ای از کارهاییه که یه کسب‌وکار تو اینترنت انجام میده تا بتونه با مشتری‌هاش ارتباط بگیره. یعنی هر کاری که از طریق فضای دیجیتال انجام میشه تا مشتری‌ها جذب بشن و نگه داشته بشن، همش زیر چتر دیجیتال مارکتینگ قرار می‌گیره. حالا این می‌تونه شامل سایت، شبکه‌های اجتماعی، بهینه‌سازی تو گوگل (همون SEO)، ایمیل مارکتینگ و کلی ابزار دیگه باشه.
فرقش با بازاریابی سنتی چیه؟ تو بازاریابی سنتی معمولاً تموم تمرکز روی فروش محصول بود؛ یعنی فقط می‌خواستن بفروشن و تموم. ولی دیجیتال مارکتینگ فقط روی فروش نمی‌چرخه. هدف اصلی اینه که وقتی مشتری دقیقاً همون چیزی که می‌خواد رو می‌گرده، سریع پیداش کنه و حس خوبی از برند بگیره.
این روزا مردم بیشتر از قبل دارن تو اینترنت وقت می‌گذرونن و همین هم سبک زندگی‌شونو تغییر داده. همین موضوع باعث میشه دیجیتال مارکتینگ توی زندگی امروزی خیلی مهم‌تر بشه. خلاصه، دیجیتال مارکتینگ یعنی همون جایی باشی که مشتری‌هات هستن: تو اینترنت و فضای مجازی.
خب، حالا که با دیجیتال مارکتینگ آشنا شدیم، ببینیم دیجیتال مارکتر کیه و چطور میشه یه دیجیتال مارکتر شد.
دیجیتال مارکتر کیه؟
امروزه هر کسب‌وکار آنلاین به یه دیجیتال مارکتر نیاز داره؛ همون‌طوری که شرکت‌های قدیمی به بازاریاب نیاز داشتن. «دیجیتال مارکتینگ» یعنی بازاریابی از طریق ابزار دیجیتال. البته با بازاریابی سنتی خیلی فرق داره. هر دو یه هدف دارن: فروش بیشتر و رشد کسب‌وکار، ولی دیجیتال مارکتینگ راهش کاملاً فرق داره.
در واقع، دیجیتال مارکتینگ یعنی بتونی تو دنیای آنلاین جوری محصول یا خدماتت رو به بقیه معرفی کنی که هم دیده بشی، هم حس خوبی تو ذهنشون بذاری.
دیجیتال مارکتینگ یعنی استفاده از ابزارهای آنلاین برای اینکه بتونی با مشتری‌ها ارتباط بگیری، محصولاتت رو معرفی کنی و در نهایت کاری کنی که همون کاری رو بکنن که تو می‌خوای، مثلاً خرید کنن، ثبت‌نام کنن یا حتی روی یه لینک کلیک کنن.
این روزها کسب‌وکارهای آنلاین دارن حسابی تلاش می‌کنن تا مشتری‌های بیشتری جذب کنن و فروششون رو ببرن بالا. به همین خاطر، هر کسب‌وکار موفقی که تو فضای آنلاین می‌بینی، یه دیجیتال مارکتر حرفه‌ای توی تیم خودش داره که همه چی رو با هم هماهنگ می‌کنه.
کارشناس دیجیتال مارکتینگ مثل رهبر بازاریابی اون کسب‌وکاره؛ یعنی باید بین تیم‌های مختلف مثل سئوکار، کسی که محتوا می‌نویسه، و آدم‌هایی که کار شبکه‌های اجتماعی رو انجام میدن هماهنگی ایجاد کنه. البته بستگی به بزرگی و کوچیکی اون کسب‌وکار داره؛ مثلاً تو بعضی شرکت‌های بزرگ به‌جای یه نفر که کارشناس و بازاریاب محتوا باشه، یه تیم کامل برای محتوا دارن که هر کدوم بخش‌های مختلفی رو انجام میدن، از نوشتن مقاله گرفته تا طراحی پست‌های اینستاگرام.
دیجیتال مارکتر باید همه این بخش‌ها رو کنار هم بچینه تا یه برنامه‌ی درست و حسابی برای جذب مشتری داشته باشه و بتونه بهترین نتیجه رو بگیره.
یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ موفق چه ویژگی‌هایی داره؟
یه کارشناس دیجیتال مارکتینگ، قبل از اینکه اصلاً بهش بگیم «دیجیتال مارکتر»، باید یه بازاریاب حرفه‌ای باشه که هدفش چیزی جز بالا بردن فروش شرکت نیست. جالبه بدونی که خیلی از دیجیتال مارکترهای خفن دنیا، سال‌ها قبل بازاریاب سنتی بودن و کم‌کم وارد دنیای دیجیتال شدن. حالا اگه می‌خوای تو هم تو این کار موفق بشی، بهتره این سه ویژگی رو داشته باشی:
۱. شناخت مخاطب:
اولین چیزی که یه کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید بلد باشه، اینه که مشتری‌هاش کی هستن و چه چیزی می‌خوان. مثلاً اگه برای یه برند لوازم آرایشی کار می‌کنی، باید بدونی مشتری‌هات چه سبک‌هایی رو دنبال می‌کنن، چه مدل محتواهایی رو دوست دارن و از چه چیزهایی لذت می‌برن.
۲. تسلط به ابزارهای دیجیتال:
دومین نکته اینه که یه کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید با ابزارهای دیجیتال کاملاً آشنا باشه. ابزارهایی مثل گوگل آنالیتیکس برای تحلیل داده‌ها، یا ابزارهای مختلفی که تو شبکه‌های اجتماعی کار رو راحت‌تر می‌کنن. مثلاً با این ابزارها میتونی بفهمی چه محتوایی بیشتر بازدید داشته یا کدوم تبلیغ بهتر جواب داده. اگه متوجه بشی سایت شرکت ترافیک کمی داره، باید بتونی سریع بررسی کنی و ببینی مشکل از کجاست. شاید سایت نیاز به بهبود سئو داره یا محتوای بهتری باید براش تولید بشه. این تسلط باعث میشه مشکلات رو قبل از اینکه جدی بشن، شناسایی و برطرف کنی.
یکی از فرق‌های مهم بازاریابی دیجیتال با مدل سنتی اینه که تو دیجیتال مارکتینگ، کلی کانال و ابزار برای ارتباط با مشتری‌ها داریم. تو بازاریابی سنتی، معمولاً کانال‌ها محدودن، ولی تو دیجیتال مارکتینگ، ده‌ها روش مختلف هست که میتونی ازشون استفاده کنی تا در نهایت فروش رو بالا ببری. اگه بتونی خوب این کانال‌ها رو بشناسی و بهشون مسلط بشی، تو هر شرایطی می‌دونی کدوم روش بهتر جواب میده و چطور میشه مشتری بیشتری جذب کرد.
برای مثال، شاید یه برند آرایشی اصلاً نیازی نداشته باشه روی ایمیل مارکتینگ تمرکز کنه ولی تبلیغات اینستاگرام براش یه برگ برنده باشه. با این حال، یه دیجیتال مارکتر باید به همه‌ی این کانال‌ها آشنایی داشته باشه تا دستش تو انتخاب باز باشه.
۳. قدرت خلاقیت و نوآوری:
دیجیتال مارکتینگ فقط اینکه بدونی چطور تبلیغ کنی نیست؛ باید خلاق باشی و بتونی ایده‌های جدید بیاری. مثلاً شاید به جای یه پست تبلیغاتی ساده، یه مسابقه تو اینستاگرام بذاری تا مشتری‌ها حسابی درگیر بشن. خلاقیت تو این کار یعنی بتونی متفاوت و خاص باشی تا برندت تو ذهن مشتری بمونه.
اگه به ابزارهای مختلف مسلط باشی ولی نتونی داده‌ها رو خوب تحلیل کنی، نمی‌تونی دیجیتال مارکتر موفقی بشی. دیجیتال مارکترهایی که خوب می‌تونن تحلیل کنن، دقیقاً می‌دونن کدوم کمپین تبلیغاتی بهتر کار کرده و از کدوم روش بازخورد بیشتری گرفته. این تفاوت بزرگی بین دیجیتال مارکترهای موفق و معمولی ایجاد می‌کنه؛ چون همه به ابزارها آشنا هستن، اما اون‌هایی که می‌تونن از داده‌ها نتیجه بگیرن، موفق‌ترن.
فرض کن دو تا کمپین تبلیغاتی هم‌زمان اجرا می‌کنی؛ یه دیجیتال مارکتر خوب، بعد از تحلیل داده‌ها می‌فهمه کدوم کمپین بهتر جواب داده و باید تمرکز روی کدوم بخش بیشتر باشه.
اگه این ویژگی‌ها رو داشته باشی و بتونی تو کارهات پیاده کنی، حتماً میتونی یه دیجیتال مارکتر موفق بشی!
شرح شغل و وظایف کارشناس دیجیتال مارکتینگ
توی شرکت‌های بزرگ که یه تیم دیجیتال مارکتینگ کار رو جلو می‌بره، کار کارشناس دیجیتال مارکتینگ بیشتر هماهنگ کردن بین بخش‌های مختلف و طراحی کمپین‌های تبلیغاتی مختلفه. اما بعضی شرکت‌ها، به‌خاطر اینکه بودجه زیادی ندارن، ترجیح میدن یه کارشناس همه‌فن‌حریف استخدام کنن که بتونه همه‌چیز رو خودش مدیریت کنه. هرچند این کار پیشنهاد نمی‌شه چون خیلی سنگینه، ولی به‌هرحال، خیلی از شرکت‌ها دنبال این دیجیتال مارکترهای چندمنظوره (۳۶۰ درجه) هستن.
یه نکته جالب اینه که خیلی از دیجیتال مارکترهای حرفه‌ای هم کارشون رو همین‌طوری شروع کردن؛ یعنی اولش همه‌فن‌حریف بودن و بعد از مدتی که تجربه بیشتری گرفتن، تو یه زمینه خاص متخصص شدن. اتفاقاً، اول کار چندبُعدی بودن باعث میشه آدم به علاقه اصلی خودش پی ببره و تخصص‌ش رو تو همون زمینه بالا ببره. درسته که یه دیجیتال مارکتر ۳۶۰ درجه نمی‌تونه تو همه‌چیز کامل متخصص باشه، ولی خب همین که شروع کنه، با گذر زمان می‌تونه تو مسیر دلخواهش پیشرفت کنه و تخصصی‌تر کار کنه.
مهارت‌های مهمی که یه دیجیتال مارکتر باید بلد باشه
یه کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید از کلی مهارت مختلف سر در بیاره. باید تو همه حوزه‌های دیجیتال مارکتینگ یه آشنایی نسبی داشته باشه و تو یه زمینه خاص تخصص بیشتری داشته باشه. اینجا چند تا از مهم‌ترین مهارت‌هایی که دیجیتال مارکترها باید یاد بگیرن رو توضیح می‌دیم.
- بازاریابی محتوایی:
دیجیتال مارکتینگ بدون محتوا مثل چای بدون قنده! برای اینکه سایتت تو گوگل بالا بیاد یا شبکه‌های اجتماعیت پرطرفدار بشه، نیاز به محتوای جذاب و خلاقانه داری. باید بدونی چجوری مخاطب رو با محتوا درگیر کنی تا یه حس اعتماد و علاقه بین برند و مخاطب شکل بگیره.
- ابزارهای تحلیل
یکی از کلیدهای موفقیت تو دیجیتال مارکتینگ، اینه که بتونی نتایج کمپین‌ها رو تحلیل کنی و ببینی چی داره جواب میده و چی نه. باید به ابزارهایی مثل گوگل آنالیتیکس و گوگل سرچ کنسول مسلط باشی تا روند رشد سایت و بازدهی کمپین‌هات رو بتونی پیگیری کنی. حتی برای شبکه‌های اجتماعی هم ابزارهای تحلیلی هست که باید یاد بگیری تا بفهمی چه محتوایی بیشتر بازدید می‌گیره.
- سئو و بازاریابی موتورهای جستجو (SEM)
سئو برای هر کمپین بازاریابی دیجیتال یه برگ برنده‌ست. یاد گرفتن سئو باعث میشه بتونی سایت رو طوری بهینه کنی که تو نتایج جستجوهای گوگل بالاتر دیده بشه. حتی اگه تو تیم یه متخصص سئو داشته باشی، بهتره خودت هم تا حدی از کار سئو سر در بیاری تا بتونی بهتر باهاش همکاری کنی. بهترین راه یاد گرفتن سئو هم تجربه‌ست، از پروژه‌های کوچک شروع کن تا کم‌کم دستت بیاد گوگل چطور فکر می‌کنه و از چه چیزایی خوشش میاد!
- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی:
باید بلد باشی توی شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، لینکدین، یا تلگرام چطور کمپین طراحی کنی تا مخاطب بیشتر جذب کنی.
- ایمیل مارکتینگ:
ایمیل مارکتینگ جزو قدیمی‌ترین ابزارهای بازاریابیه. با ایمیل سازمانی میتونی مستقیم با مخاطبت ارتباط بگیری؛ مثلا از طریق ارسال خبرنامه، تخفیف‌های خاص، و… با مخاطب در ارتباط بمونی. اینجوری مخاطب حس می‌کنه همیشه در جریان آخرین خبرها و تخفیف‌های شماست.
- دانش فنی
برای اینکه تو دیجیتال مارکتینگ موفق باشی، لازمه یه مقدار از دانش فنی سر در بیاری. مثلا آشنایی با سیستم‌های مدیریت محتوا مثل وردپرس یا یه کم برنامه‌نویسی ساده، به کارت میاد. اینجوری توی تنظیمات سایت یا برطرف کردن مشکلات فنی کوچیک به راحتی میتونی کمک کنی و کارها سریع‌تر پیش می‌ره
- بازاریابی عصبی:
یعنی بدونی از چه روش‌هایی استفاده کنی که تجربه کاربر رو بهبود بدی و فروش رو بالا ببری، مثلاً یه تبلیغی طراحی کنی که مخاطب ناخودآگاه بیشتر به سمت خرید بره.
- بازاریابی درون‌گرا:
بازاریابی درون‌گرا، به این معنی که مشتری رو با محتواهای جذاب به سمت سایت یا خدماتت جذب کنی، نه اینکه تبلیغات مستقیم بدی.
- تفکر طراحی
شاید خودت کار طراحی انجام ندی، اما باید بدونی طراح‌ها چطور فکر می‌کنن و چجوری سایت یا محتوای تصویری رو آماده می‌کنن. بهتره یه آشنایی کوچیک با تفکر طراحی و تجربه کاربری (UX) داشته باشی تا بتونی با تیم طراحی ارتباط بهتری برقرار کنی و نظرات درست و به‌جایی بدی.
در کل، دیجیتال مارکتینگ ترکیبی از همه این مهارت‌هاست که با یادگیری و تجربه بیشتر، میتونی تو یه زمینه خاص عمیق‌تر بشی و متخصص بشی.
۵ نکته مهم برای اینکه کارشناس دیجیتال مارکتینگ بشی
تبدیل شدن به یه متخصص دیجیتال مارکتینگ ممکنه زمان و تلاش زیادی ببره، ولی اگه واقعا علاقه داشته باشی، میتونی از این مسیر پرچالش لذت ببری و در نهایت به یه کارشناس حرفه‌ای تبدیل بشی. اینجا برات پنج تا نکته گذاشتیم که می‌تونه تو این مسیر کمکت کنه.
۱. با آدمای فعال و حرفه‌ای ارتباط بگیر
یکی از بهترین روش‌ها برای یادگیری دیجیتال مارکتینگ اینه که با آدمای باتجربه و حرفه‌ای ارتباط بگیری. دنبال افرادی باش که تو این زمینه سابقه دارن و ببین چطور با چالش‌ها روبه‌رو می‌شن و از استراتژی‌هاشون یاد بگیر. مثلا توی رویدادها و گردهمایی‌های دیجیتال مارکتینگ شرکت کن تا هم با فضای این کار بیشتر آشنا بشی و هم ارتباطات خوبی بسازی.
۲. مهارت کار با شبکه‌های اجتماعی رو یاد بگیر
علاوه بر تبلیغات پولی مثل تبلیغات تو اینستاگرام یا لینکدین، باید بدونی چجوری تو شبکه‌های دیگه هم فعالیت کنی. شبکه‌های اجتماعی هرکدوم ویژگی‌های خاص خودشون رو دارن، مثلا لینکدین برای کارهای حرفه‌ای و کسب‌وکاره، در حالی که توییتر بیشتر برای صحبت‌های کوتاه و سریع به کار می‌ره. آشنایی با این پلتفرم‌ها و روش‌های بازاریابی توشون، بهت کمک می‌کنه که بهتر و هدفمندتر کار کنی.
۳. کمپین‌های محتوایی راه بنداز
برای اینکه بتونی کارشناس دیجیتال مارکتینگ حرفه‌ای بشی و کاری بی نقص انجام بدی، باید بتونی کمپین‌های محتوایی جذاب و کاربردی ایجاد کنی. محتوا باید نیازای مخاطب رو برطرف کنه و طوری باشه که براش جذاب باشه و کامل بخونه. این محتوا می‌تونه به شکل مقاله، ویدئو، پست توی اینستاگرام یا حتی یه پادکست باشه. شاید خودت تولید محتوا نکنی، ولی باید روی نوع محتوا و ارتباطش با اهداف کمپین‌ها نظارت داشته باشی.
۴. گواهینامه دیجیتال مارکتینگ بگیر
یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای یادگیری و نشون دادن توانایی‌هات تو دیجیتال مارکتینگ، گذروندن دوره‌های تخصصیه. یه دوره جامع دیجیتال مارکتینگ بهت کمک می‌کنه بدون نیاز به کلی سرچ و مطالعه پراکنده، مباحث اصلی رو یاد بگیری و مدرکش هم برات یه امتیاز مثبت میشه. البته یادت باشه که داشتن مدرک به معنی حرفه‌ای بودن نیست، بلکه نشون میده که تو دانش لازم رو داری و تو مرحله‌های اول بهت اعتماد می‌کنن. برای رسیدن به سطوح بالاتر باید تجربه و سابقه کاری داشته باشی.
۵. از تغییرات و آپدیت‌های جدید دیجیتال مارکتینگ عقب نمون
دنیای دیجیتال مارکتینگ همیشه در حال تغییره؛ مثلا گوگل مرتب الگوریتم‌های خودش رو تغییر میده، اینستاگرام مدام قابلیت‌های جدید اضافه می‌کنه و تبلیغات آنلاین به سمت هوشمند شدن می‌ره. برای موفق شدن تو این شغل باید همیشه بروز باشی و این ویژگی باعث میشه این کار همیشگی و چالشی باشه. تو این حوزه هیچ وقت بی‌کار نمی‌مونی، چون همیشه چیز جدیدی برای یاد گرفتن وجود داره.
پلتفرم دالب یه جاییه که اگه می‌خوای تو حوزه فروش و مارکتینگ حسابی حرفه‌ای بشی، بهترین فرصت‌ها رو برات فراهم می‌کنه. دالب مخصوصا برای کسایی که می‌خوان کارشناس فروش بشن یا یه تیم فروش حرفه‌ای بسازن، عالیه. اینجا میتونی آموزش‌هایی ببینی که مستقیما تو پیشرفت شغلی و درآمدی کمکت می‌کنن.
یکی از بهترین دوره‌های دالب، دوره «مارکتینگ برای مدیران» هست. این دوره بهت یاد میده چجوری مشتری‌ها رو بشناسی، ارتباطات رو تقویت کنی و یه تیم فروش قوی بسازی که می‌تونه درآمد و رشد کسب‌و‌کارت رو به یه سطح دیگه برسونه.
حالا چرا باید این دوره‌ها رو بگذرونی؟ به‌خصوص اگه تو دیجیتال مارکتینگ کار می‌کنی، شناخت بازار و مهارت‌های فروش خیلی کمکت می‌کنن. یه کارشناس دیجیتال مارکتینگ اگه با اصول فروش و مارکتینگ آشنا باشه، می‌تونه محتوا و استراتژی‌هایی بسازه که واقعا به مشتری‌ها ارزش بده و فروش رو بالا ببره.
این دوره‌ها یه فرصت طلایی هستن تا خودت رو مجهز کنی به مهارت‌هایی که هر کسی تو این حوزه‌ها نداره. با گذروندن این دوره‌ها و تمرین‌های کاربردی، میتونی هم خودت تو بازار کار بدرخشی و هم درآمد خوبی بسازی. پس اگه دنبال رشد و پیشرفت تو کار مارکتینگ و فروش هستی، دوره‌های دالب رو از دست نده!
جمع‌بندی
تو این متن سعی کردیم یه دید کلی از کار کارشناس دیجیتال مارکتینگ بهت بدیم و کمک کنیم تا با مراحل مختلفش آشنا بشی. از تعریف اولیه تا چند قدم مهم برای رسیدن به این شغل رو بررسی کردیم. امیدواریم تا الان یه ایده کلی از مسیر کاری دیجیتال مارکتینگ دستت اومده باشه. اگه چیزی به ذهنت می‌رسه که می‌تونه مطلب رو کامل‌تر کنه، خوشحال می‌شیم با ما درمیون بذاری. دوست داریم از تجربه‌ها، نکات و هر چیزی که درباره دیجیتال مارکتینگ شنیدی یا یاد گرفتی باخبر بشیم.
