تو این مقاله از پلتفرم دالب میخواییم بهت نزدیک بینی بازاریابی رو بگیم و توضیح بدیدم چطوری از این موضوع فاصله بگیری تا دچار شکست تو کسب و کارت نشی. وقتی یه شرکت به جای اینکه آینده نگر باشه و به نوآوری یا رشد پایدار فکر کنه، فقط میخواد همین الان سود کنه و فروش داشته باشه. شاید اولش جواب بده، ولی در درازمدت باعث میشه سهم بازارشون رو از دست بدن، مشتریهاشون ناراضی بشن و نتونن با تغییرات بازار همقدم بشن.
چرا این اتفاق میافته؟
خیلی سادهست، وقتی یه کسبوکار:
- بیشتر به فروش فکر میکنه تا حل مشکل مشتری.
- تبلیغاتش الهام بخش نیست و جذابیتی برای مخاطب نداره.
- فقط به محصول یا خدمات خودش توجه میکنه و نیاز مشتری رو نادیده میگیره.
اینجور شرکتها به مرور از رقابت جا میمونن و حتی ممکنه مجبور بشن از بازار کنار برن.
نزدیک بینی بازاریابی چیه؟
نزدیک بینی بازاریابی (Marketing Myopia) یعنی وقتی یه کسب و کار فقط به همین الانش فکر میکنه و هدفش رو میذاره روی فروش سریع و سود لحظهای، اما آینده و نیازهای واقعی مشتریها رو نادیده میگیره. این شرکت ها بیشتر روی محصول خودشون متمرکز میشن، نه روی حل مشکلات یا برطرف کردن نیازهای مشتری.
اینجوری بگم: مثل این میمونه که یه نفر نزدیک بین باشه و فقط چیزایی رو ببینه که جلوش هست، اما چیزای دورتر براش تار باشن. حالا این مشکل رو بذار توی دنیای بازاریابی! شرکت هایی که دچار نزدیک بینی بازاریابی میشن، فقط موقعیتهای نزدیک و دمدستی رو میبینن و برنامهای برای آینده ندارن.
راهکاری برای عبور از نزدیک بینی بازاریابی
دالب یه پلتفرم آموزش فروش هست که فرقی نداره فروشندهای حرفهای باشی یا تازه کاری که میخواد وارد این دنیا بشه؛ اینجا بهترین آموزشها رو میگیری تا فروشت رو چند برابر کنی. دورههای آموزشی دالب بهطور خاص طراحی شدن تا به فروشندهها کمک کنن نهتنها تکنیک های فروش رو یاد بگیرن، بلکه بتونن کسب و کارشون رو رشد بدن و تو بازار رقابتی امروز بدرخشن.
یکی از دورههای فوقالعاده دالب، آموزش مارکتینگ برای مدیران هست. این دوره به مدیران کمک میکنه بهترین تیم فروش رو بسازن و استراتژیهایی رو پیاده کنن که متناسب با نیازهای بازارشون باشه. نتیجه؟ رشد درآمد، مشتریان راضیتر و کسبوکاری که تو اوج بمونه.
یکی از دلایل اصلی ضعف تو فروش، همینه که کسب و کارها فقط روی فروش لحظهای تمرکز میکنن و نیازهای واقعی مشتری رو نمیبینن. متخصصهای دالب نهتنها بهت یاد میدن چطوری این نگاه کوتاه مدت رو کنار بذاری، بلکه بهترین سیستم سازی فروش رو برای کسب و کارها طراحی میکنن. حتی اگه نیاز به مشاوره فروش داشته باشی، تیم خبره دالب آمادهست تا با بررسی بازار کارت، بهترین راهکارها رو بهت پیشنهاد بده. خلاصه، دالب کمک میکنه از دام نزدیک بینی بازاریابی دور بمونی و به جای تمرکز روی سود کوتاهمدت، کسب و کارت رو برای موفقیت پایدار آماده کنی.
دلایل به وجود اومدن نزدیک بینی بازاریابی (Marketing Myopia)
نزدیک بینی بازاریابی وقتی اتفاق میافته که شرکتها به جای نگاه کلی و بلند مدت، فقط به مسائل کوتاه مدت و همین الانشون توجه کنن. این مشکل به دلایل مختلفی به وجود میاد که اگه درست بشناسیمشون، میتونیم ازشون جلوگیری کنیم.
۱. تمرکز بیش از حد روی محصول
شرکتها گاهی این اشتباه رو میکنن که فقط روی محصول خودشون زوم کنن، انگار که محصولشون بهترین و بی نقص ترین چیز دنیاست.
چی میشه؟ فراموش میکنن که مشتری دنبال یه راهحل برای مشکلاتشه، نه فقط یه محصول.
یه تولید کننده دوربین، اگه فقط به ساخت دوربین بهتر فکر کنه و توجه نکنه که مردم الان بیشتر با موبایل عکاسی میکنن، از بازار جا میمونه.
۲. دید کوتاه مدت به سود
وقتی شرکتها فقط به سود سریع فکر کنن و روی فروش بیشتر توی زمان کم تمرکز کنن، وارد مسیر خطرناکی میشن.
چی میشه؟ به نیازهای آینده بازار توجه نمیکنن و دیر یا زود رقبا جلو میزنن.
مثل فروشگاه هایی که فقط تخفیفهای لحظهای میذارن و مشتریها رو با قیمت پایین جذب میکنن، ولی روی کیفیت و خدمات خوب کار نمیکنن.
۳. عدم توجه به تغییرات بازار
دنیا خیلی سریع تغییر میکنه و اگه یه کسب و کار، خودش رو با این تغییرات وفق نده، عقب میمونه.
چی میشه؟ شرکتها روی روش های قدیمی و جواب داده تمرکز میکنن، در حالی که بازار داره حرکت میکنه به سمت چیزای جدید.
مثلا شرکت های تاکسی که با ورود تاکسی های اینترنتی مثل اسنپ و تپسی، هنوز دنبال همون روش های قدیمی بودن و خیلیاشون از بازار حذف شدن.
۴. عدم شناخت درست مشتری
خیلی از شرکتها تصور میکنن که میدونن مشتریها چی میخوان، ولی واقعیت اینه که شناخت دقیقی از نیازها و دغدغههای اونها ندارن.
چی میشه؟ محصول یا خدمتی ارائه میدن که به درد مشتری نمیخوره یا با نیازهاش جور نیست.
یه برند پوشاک، اگه فقط به طراحی لباسهای شیک فکر کنه و به راحتی یا قیمت مناسب برای مشتری توجه نکنه، مشتری هاش رو از دست میده.
۵. تبلیغات ناکارآمد و غیر جذاب
اگه تبلیغات یه شرکت خلاق و هدفمند نباشه، نه تنها مشتری رو جذب نمیکنه، بلکه اونها رو از برند زده میکنه.
چی میشه؟ مشتری حس نمیکنه که برند دغدغهاش رو میفهمه یا بهش ارزش میده.
تبلیغاتی که فقط روی تعریف از محصول تمرکز میکنن، ولی به نیاز و احساس مشتری بی توجه هستن.
۶. بیتوجهی به نوآوری
خیلی از شرکتها فکر میکنن همون محصول یا خدمتی که قبلا موفق بوده، برای همیشه جواب میده.
چی میشه؟ بازار ازشون جلو میزنه، چون رقبا با ایدههای جدید مشتریها رو جذب میکنن.
برند نوکیا، زمانی پادشاه گوشیها بود، ولی وقتی به گوشیهای هوشمند روی نیاورد، بازار رو به رقبا باخت.
چطور از نزدیک بینی بازاریابی دوری کنیم؟
برای اینکه توی تله نزدیک بینی بازاریابی نیفتیم و کسب و کارمون همیشه موفق باشه، باید به چندتا اصل ساده و کاربردی توجه کنیم. اینا مثل یه نقشه راه میمونن که بهمون کمک میکنن دیدمون رو از کوتاه مدت به بلندمدت تغییر بدیم و از بازار عقب نمونیم. بیا با هم این نکات رو بررسی کنیم:
۱. به جای محصول، روی مشتری تمرکز کنیم
به جای اینکه فقط روی ویژگی های محصول یا خدمت خودمون زوم کنیم، باید ببینیم مشتری دنبال چیه و چه مشکلی داره. سوال بپرسیم، نظرسنجی کنیم و بفهمیم مشتری چه نیازهایی داره.
اگه یه شرکت تولید کفش هستی، فقط به طراحی کفش شیک فکر نکن؛ ببین مشتری دنبال راحتی، دوام یا قیمت مناسب هم هست یا نه.
۲. به تغییرات بازار حساس باشیم
دنیا و بازار همیشه در حال تغییره. باید یاد بگیریم این تغییرات رو زودتر از بقیه تشخیص بدیم و خودمون رو باهاش تطبیق بدیم. همیشه ترندها رو دنبال کنیم، تکنولوژی های جدید رو بشناسیم و رقبا رو زیر نظر داشته باشیم.
برندهایی مثل اوبر یا اسنپ، با تشخیص نیاز به تاکسی آنلاین، تونستن بازار سنتی تاکسیها رو به کلی تغییر بدن.
۳. مشتری محور باشیم، نه محصول محور
اگه فقط به فروش محصول فکر کنیم، زود به بنبست میخوریم. باید بفهمیم که موفقیت ما توی رضایت مشتری هامونه. به تجربه مشتری اهمیت بدیم، خدمات پس از فروش قوی ارائه بدیم و مشتری رو راضی نگه داریم.
شرکتی مثل آمازون، به خاطر توجه به راحتی مشتری و ارسال سریع، تونسته مشتری های وفاداری داشته باشه.
۴. به جای سود کوتاه مدت، روی رشد بلندمدت کار کنیم
فکر نکنیم که با فروش فوری و تخفیف زیاد، کارمون تموم میشه. باید روی ساختن یه برند قوی و رابطه طولانی مدت با مشتریها کار کنیم. به کیفیت و ارزش افزوده محصول فکر کنیم، نه فقط قیمت پایین یا تبلیغات سریع.
برند اپل با تمرکز روی کیفیت و تجربه کاربری خاص، تونسته مشتری هایی پیدا کنه که همیشه به محصولات جدیدش علاقهمند باشن.
۵. تبلیغات جذاب و هوشمندانه داشته باشیم
تبلیغات نباید فقط روی محصول تمرکز کنه، بلکه باید به احساسات و نیازهای مشتریها جواب بده. داستان بگیم، حس خوب ایجاد کنیم و نشون بدیم که محصول ما قراره زندگی مشتری رو بهتر کنه.
مثل تبلیغات نایکی که همیشه با الهام بخشی و انگیزه دادن، مشتریها رو جذب میکنه.
۶. همیشه نوآوری کنیم
یه محصول یا روش موفق برای همیشه جواب نمیده. باید خلاق باشیم و خودمون رو بهروز نگه داریم. روی تحقیق و توسعه فروش سرمایهگذاری کنیم و جرات امتحان کردن ایدههای جدید رو داشته باشیم.
برندهایی مثل تسلا، با نوآوری در تکنولوژی خودروهای برقی، تونستن بازار رو متحول کنن.
۷. به زنجیره تقاضا توجه کنیم، نه فقط زنجیره تامین
به جای اینکه فقط روی تولید و تامین محصول تمرکز کنیم، باید ببینیم مشتریها از ما چی میخوان و براساس اون برنامه ریزی کنیم. اول نیاز رو بشناسیم، بعد محصول رو تولید کنیم.
مانند شرکت های مد، اگه به ترندهای مشتری توجه نکنن، لباس هاشون توی انبار میمونه.
برای اینکه توی تله نزدیک بینی بازاریابی نیفتیم، باید همیشه به آینده فکر کنیم، مشتریها رو بشناسیم و آماده تغییر باشیم. اینطوری میتونیم یه کسب و کار قوی و موندگار داشته باشیم که توی هر شرایطی رشد کنه.
عواقب نزدیک بینی بازاریابی
نزدیک بینی بازاریابی می تونه برای یک کسب و کار عواقب جدی و منفی داشته باشه. وقتی یک شرکت فقط به چیزهای نزدیک و فوری توجه میکنه و چشمش رو به تحولات و نیازهای بلندمدت بازار میبنده، ممکنه با مشکلات بزرگی روبهرو بشه. حالا بیایید با هم نگاه کنیم که این مشکلات و عواقب چطور میتونن پیش بیان:
۱. از دست دادن مشتریها
وقتی شرکتی به نیازهای واقعی و بلند مدت مشتریان توجه نمیکنه، مشتریها به تدریج از اون فاصله میگیرن.
- یه فروشگاه اینترنتی که فقط به فروش سریع فکر کنه، بدون اینکه به تجربه خرید مشتری اهمیت بده، ممکنه در کوتاه مدت فروش بالایی داشته باشه ولی در بلند مدت مشتریها رو از دست میده.
۲. کاهش سهم بازار
اگه یک برند نتونه خودش رو با تغییرات بازار و رقبا وفق بده، کمکم جایگاه خودش رو در بازار از دست میده.
- شرکتهایی که به گوشیهای ساده تمرکز میکنن و به بازار گوشیهای هوشمند توجه نمیکنن، به راحتی جایگاه خودشون رو به رقبا میدن.
۳. از دست دادن نوآوری و رشد پایدار
شرکت هایی که فقط به «فروش فوری» فکر میکنن، ممکنه از ایدههای نوآورانه و تغییرات مهم غافل بشن.
- برندهایی که در عرصه خودرو سازی روی مدل های قدیمی متمرکز میشن و از تکنولوژیهای جدید مثل خودروهای برقی غافل میمونن، ممکنه از رشد و توسعه آینده باز بمونن.
۴. آسیب به اعتبار برند
وقتی یک برند فقط به سود فوری فکر میکنه و کیفیت محصول یا خدمت رو فدای سود میکنه، اعتبارش آسیب میبینه.
- یه برند لوازم آرایشی که به کیفیت مواد توجه نکنه تا هزینهها رو کاهش بده، مشتریها به راحتی اعتمادشون رو از دست میدن و به برندهای دیگه رو میارن.
۵. ناتوانی در تطبیق با تغییرات محیطی
در دنیای امروز که بازار و تکنولوژی هر روز در حال تغییر هستن، یک کسب و کار باید بتونه خودش رو با این تغییرات تطبیق بده. اگه شرکتی در دنیای خودش غرق بشه و تغییرات رو نادیده بگیره، دیر یا زود شکست میخوره.
- شرکتی که فروشگاه های فیزیکی داشته باشه و توجهی به فروش آنلاین نداشته باشه، در دنیای دیجیتال امروزی نمیتونه به رقابت ادامه بده.
۶. مشکلات در جذب و حفظ نیروی کار
کارمندها و تیم های بازاریابی هم از شرکت هایی که به آینده و نوآوری توجه نمیکنن، خسته میشن و ترجیح میدن که به جاهای دیگه برن. این موضوع باعث میشه که کسب و کار نتونه استعدادهای جدید رو جذب کنه و تیمهای کاری ضعیفی داشته باشه.
- یه استارتاپ که همیشه به دنبال نوآوری و ایدههای جدید نباشه، نمیتونه برای جذب نیروهای خلاق و با انگیزه جذاب باشه.
۷. شکست در توسعه بازارهای جدید
زمانی که یک کسب و کار به بررسی و تحلیل بازارهای جدید نپردازه، نمیتونه فرصتهای بزرگ رشد رو شناسایی کنه.
- یه برند بین المللی که فقط در یک منطقه خاص فعالیت کنه و به بازاریابی برای کشورهای دیگه توجه نکنه، فرصتهای جدید رو از دست میده.
۸. رقبا فرصت پیدا میکنن
در بازاری که رقابت همیشه در حال تغییر و تحوله، کسب و کارهایی که به نیازهای واقعی و بلندمدت توجه نمیکنن، سریعاً توسط رقبا جایگزین میشن.
- یه فروشگاه لباس که فقط به فروش تابستانی خودش فکر میکنه، نمیتونه در فصول دیگه سود خوبی کسب کنه، در حالی که رقبا محصولات متنوع تری برای تمام فصول ارائه میدن.
۹. بی توجهی به برندینگ و تبلیغات بلندمدت
کسب و کارهایی که به تبلیغات کوتاه مدت و فوری توجه میکنن، از سرمایهگذاری در برندینگ و تبلیغات بلندمدت غافل میشن. این میتونه باعث بشه که برندشون خیلی زود فراموش بشه و دچار نزدیک بینی بازاریابی میشن.
- یه شرکت که فقط بر روی تخفیفها و پیشنهادهای فوری تبلیغ میکنه، ممکنه نتونه برندی با اعتبار و هویت قوی بسازه.
نزدیک بینی بازاریابی میتونه به راحتی کسب و کارها رو از مسیر موفقیت منحرف کنه و از جلب رضایت مشتریان، رشد پایدار و استفاده از فرصت های نوآوری بازداره. برای اجتناب از این خطرات، کسب و کارها باید دیدگاه بلندمدت داشته باشن، به نیازهای مشتریها توجه کنن و همواره آماده تغییر و انطباق با تحولات بازار باشن.
راه های جلوگیری از نزدیک بینی بازاریابی
نزدیک بینی بازاریابی میتونه خیلی سریع کسب و کارها رو به بحران بکشه، اما خوشبختانه میشه با استفاده از روشها و استراتژی های مختلف از این مشکل جلوگیری کرد. برای اینکه کسب و کارها بتونن در مسیر درست حرکت کنن و از افتادن به دام نزدیک بینی بازاریابی جلوگیری کنن، باید به چند نکته کلیدی توجه داشته باشن. در اینجا راهکارهایی برای جلوگیری از نزدیک بینی بازاریابی آورده شده:
۱. تمرکز بر نیازهای مشتری، نه صرفاً محصول
یکی از اصلی ترین دلایل نزدیک بینی بازاریابی اینه که شرکتها فقط به محصول خودشون توجه میکنن و فراموش میکنن که مشتریان به چی نیاز دارن.
- راه حل: به جای اینکه فقط روی ویژگیها و مزایای محصول تمرکز کنی، بیشتر به حل مشکلات مشتریان فکر کن. چطور میتونی نیازهای واقعی و پنهان مشتری رو شناسایی کنی و راهحلهای جدید برای اونها ارائه بدی؟
- مثال: فرض کن یک برند پوشاک فقط تمرکز کرده روی طراحی لباس، ولی نمیدونه که مشتریانش به دنبال لباسهایی با پارچههای خاص و راحتتر هستن. این برند باید به نیازهای مشتری توجه بیشتری داشته باشه.
۲. نگاه بلندمدت به بازار و رشد پایدار
به جای اینکه فقط به فروشهای فوری و کوتاهمدت فکر کنی، باید برنامههای بلندمدت برای رشد و نوآوری داشته باشی.
- راه حل: استراتژیهای بازاریابیات رو طوری طراحی کن که به رشد پایدار و تبدیل شدن به یک برند معتبر کمک کنه. به تغییرات بازار و نیازهای آینده توجه کن و سعی کن همواره نوآوری و بهبود رو در اولویت قرار بدی.
- مثال: مثلاً شرکتهایی که فقط برای فصل فروش تعطیلات تخفیف میزنند، ممکنه نتونن در فصول دیگر فروش خوبی داشته باشن. ولی اگر به نیازهای مختلف مشتریان در طول سال توجه کنن، رشد بیشتری خواهند داشت.
۳. بررسی و تحلیل مداوم بازار
بازار همیشه در حال تغییر است و ممکنه نیازها و ترجیحات مشتریان تغییر کنه. اگر به طور مداوم تغییرات بازار رو رصد نکنی، ممکنه از رقبا عقب بمونی.
- راه حل: بازار و رقبا رو به طور مرتب بررسی کن تا تغییرات و روندهای جدید رو شناسایی کنی. همچنین نظرات و بازخوردهای مشتریان رو جدی بگیر و بر اساس اونها تغییرات لازم رو اعمال کن.
- مثال: اگر مشتریان به محصولات ارگانیک و سازگار با محیط زیست توجه بیشتری دارن، برند باید به سرعت به این نیاز واکنش نشون بده و محصولات جدیدی در این دسته تولید کنه.
۴. پرهیز از تمرکز بیش از حد روی محصول خاص
گاهی شرکتها خیلی به یک محصول خاص چسبیدهن و فکر میکنن که همیشه میتونن به همون روش قبلی ادامه بدن. این نگاه میتونه باعث نزدیک بینی بازاریابی بشه.
- راه حل: تنوع بیشتری در محصولات و خدمات ایجاد کن. به جای اینکه فقط به یک محصول خاص بچسبی، سعی کن با توجه به نیازهای بازار و مشتریان، محصولات و خدمات متنوعی ارائه بدی.
- مثال: فرض کن یک برند تولید کننده ساعتهای مچی فقط به طراحی ساعتهای مردانه توجه کرده و هیچ وقت به طراحی ساعت برای خانمها فکر نکرده. این شرکت ممکنه بازار بزرگی رو از دست بده.
۵. تعامل نزدیک با مشتریان
باید ارتباط نزدیک و مستمری با مشتریان خود داشته باشی تا بتونی نظرات، انتقادات و خواستههای اونها رو بشنوی و در روند توسعه محصولات و خدمات از اونها استفاده کنی.
- راه حل: از ابزارهایی مثل نظرسنجیها، بازخوردهای آنلاین، و شبکههای اجتماعی برای برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان استفاده کن. این کار به شما کمک میکنه که همیشه در جریان نیازهای آنها باشید و بتونی راهحلهای بهتری ارائه بدی.
- مثال: برندهایی که از نظرات و بازخوردهای مشتریان برای بهبود محصولاتشون استفاده میکنن، مثل برندهای فشن و تکنولوژی، معمولا در بازار رقابتی موفقترن.
۶. آموزش و بهروز نگه داشتن تیم بازاریابی
یکی از مهمترین عوامل برای جلوگیری از نزدیک بینی بازاریابی، داشتن یک تیم آگاه و بهروز است.
- راه حل: تیم بازاریابی خودتون رو همواره با آخرین روندهای بازاریابی، تکنولوژیها و رفتار مشتریان آموزش بدید. این کار به تیم کمک میکنه که دید وسیعتری نسبت به بازار و نیازهای مشتریان داشته باشه.
- مثال: تیمهای بازاریابی که به ابزارهای دیجیتال مارکتینگ و تحلیل دادهها مسلط هستن، میتونن به راحتی تغییرات بازار رو شناسایی و به موقع به اونها واکنش نشون بدن. اگر قصد داری کارشناس دیجیتال مارکتینگ بشی این مقاله می تونه کمکت کنه پس کلیک کن و مطالعه کن و اطلاعات خودت رو بالا ببر.
۷. تفکر مبتنی بر مشتری (Customer-Centric)
در پایان باید به این نکته توجه داشته باشی که همیشه باید در مرکز تمام استراتژیهای بازاریابی و استراتژی قیمت گذاری و برنامههایت، مشتری باشه. همه تصمیمها باید بر اساس این باشه که چطور میتونی ارزش بیشتری برای مشتریان ایجاد کنی و نیازهای اونها رو برآورده کنی.
- راه حل: تمام استراتژیهای بازاریابی و فروش رو بهطور دائم بر اساس تجربیات و نیازهای مشتریان بازبینی کن. این کار به شما کمک میکنه که همیشه یک گام جلوتر از رقبا باشید.
- مثال: برندهایی که به مشتریها اهمیت میدن، مثل آمازون یا اپل، همیشه تلاش میکنن که خدماتی بهتر و تجربهای متفاوتتر برای مشتریانشون ایجاد کنن.
نتیجهگیری
برای اینکه از نزدیک بینی بازاریابی دوری کنی، باید یک دیدگاه جامع و بلندمدت نسبت به بازار، مشتریان و نوآوریها داشته باشی. باید همیشه به نیازهای مشتریان توجه کنی، تغییرات بازار رو رصد کنی و تیم خودت رو برای انطباق با این تغییرات آماده کنی. با این کار میتونی در دنیای رقابتی امروز، همیشه یک قدم جلوتر باشی و رشد پایدار داشته باشی.